Hiér het die Nazi’s 1.3 miljoen mans, vroue en kinders koelbloedig vermoor. Twee-en-twintig volgepakte rugbystadions – almal dood. En vir die oorgrote meerderheid was hul enigste sonde dat hulle nie in die Führer se etniese suiweringsplanne gepas het nie.
Nou kyk, dis nie asof ek onvoorbereid was vir wat op my gewag het nie. ‘n Besoek aan Auschwitz was immers al vir jare lank op my reis-wenslys – wat dalk júís die rede was dat ek so aangedaan gevoel het deur wat ek daar beleef het.
Die hoop reistasse van duisende mense vir wie Auschwitz hul laaste bestemming sou wees, met name en geboortedatums steeds daarop aangebring, was moeilik om te aanskou. Die massa mensehare, afgeskeer van die koppe van 40,000 dooie vroue, was makaber, om die minste te sê. Maar dit was die versameling kinderskoene, in hulle duisende, wat die knop in my keel onhoudbaar gemaak het…want die meeste daarvan was dieselfde grootte as my eie seuntjie s’n.
Ek het waaragtig emosioneel uitgeput gevoel nadat ek vir ‘n hele dag lank gekonfronteer is met die slegste sleg wat die mensdom tot nóg toe kon oplewer. Maar op ‘n vreemde manier het ek ook opgeruimd gevoel, want daar, in die onheilspellende stilte van ‘n Auschwitz-gaskamer, het ek nogmaals besef dat my ‘probleme’ onbenullige nietighede is. Ek kan kom en gaan soos wat ek wil, ek gaan slaap nooit honger nie, en ek word betaal vir die werk wat ek doen – só anders as wat 1.3 miljoen onskuldige mense by Auschwitz beleef het.
-
-
Ai, wat is daar om te sê? Die primêre rede vir my besoek aan Pole het gewentel om ‘n besoek aan dié plek. Ek sal nooit vergeet wat ek hier gesien het en hoe dit my laat voel het nie – emosioneel uitgeput, maar met ‘n intense dankbaarheid dat ek my lewe kan lei sonder die swaard van ‘n moorddadige rasse-ideologie wat oor my kop hang.
-
-
Dis seker nie die macho-ding om te erken nie, maar ek het die héle dag ‘n knop in my keel gehad…
-
-
-
-
1.3 Miljoen mense is hier vermoor. Die meeste van hulle was Jode wat van oral oor Europa hierheen gestuur is om hul dood in ‘n gaskamer tegemoet te gaan.
-
-
Zyklon B was die gifkristalle wat die SS in die luike van die gaskamers gegooi het. Die dampe wat daaruit voortgebring is, is deur stortkoppe in reuse-sale ingepomp. Sowat 2,000 mense op ‘n slag het só hul lewens verloor. Op die hoogtepunt van dié moord-orgie het die Nazi’s sowat 10,000 mense per dag op dié manier om die lewe gebring.
-
-
My groepie van sowat 25 mense het in afgryse hierna gestaar – reistasse van verwarde Jode wat van ver af in beestrokke aangery is, net om binne 2 ure nadat hulle hier gearriveer het, reeds dood te wees. Die name en geboortedatums wat op dié tasse aangebring is, gee ‘n menslike element aan verbysterende statistieke wat ek hierbo genoem het.
-
-
Voordat hulle soos diere in die gaskamers ingejaag is, is hulle van hulle laaste besittings gestroop. En nadat hulle in helse toestande die lewe gelaat het, is hulle hare afgeskeer en bymekaargemaak, hulle goue tande is uitgetrek, en hulle lyke is in krematoria tot as verbrand. Die ‘opbrengs’ is na die Reich gestuur waar dit die lewe van oorloggeteisterde Duitsers moes verbeter het (die afgeskeerde hare is in Duitse tekstielindustrieë aangewend). ‘Onmenslik’ begin nie eers om te beskryf wat hier gebeur het nie.
-
-
-
Die Muur van die Dood. Hier is aangehoudes vir die mees onsinnige oortredings voor ‘n vuurpeleton gebring. Dis onmoontlik om ‘n presiese getal te bereken, maar na raming is tienduisende mense op hierdie plek op dié manier vermoor.
-
-
-
-
-
-
Die ingang na een van die gaskamers by Auschwitz.
-
-
Dit was ‘n bitter emosionele ondervinding om in daardie gaskamer te staan, en dit het daarom nie as ‘n groot verrassing gekom toe talle vrouens in my toergroepie in trane uitgebars het nie.
-
-
‘n Klein entjie weg van die hoofkamp, Auschwitz, het die Duitsers Auschwitz II, oftewel Birkenau, gebou. Hierdie ikoniese toneel het ek al by talle geleenthede in historiese literatuur aangetref. Dit was daarom ‘n groot oomblik in my lewe om dié gesig met my eie oë te kon aanskou, en ek sê dit met uiterste respek aan die honderdduisende mense vir wie dit een van die laaste beelde was wat hulle oë sou vasvang voordat hulle koelbloedig vermoor is.
-
-
-
Die Nazi’s het honderdduisende Jode van oral oor Europa in tot-barstens-toe-vol beestrokke hierheen vervoer. Dié tog kon tot twee weke lank duur, en daar was uiteraard geen kos of water verskaf nie. Die enigste sanitêre gerief op só ‘n trok was boonop ‘n emmer. Die toestande was só haglik dat talle passassiers op pad daarheen oorlede is. Die lyke is eenvoudig by die bewegende trok deur mede-passassiers uitgegooi. Teen die tyd dat die trein uiteindelik by Birkenau gearriveer het, was die oorblywende passasiers verhonger, verward en erg getraumatiseerd.
-
-
Vervolgens is hulle vlugtig deur ‘n SS-dokter ondersoek. Sowat 5% van die nuwe aankomelinge is na die kamp gestuur waar hulle slawe-arbeid moes verrig. Hier is hulle sowat 1,000 kalorieë per dag ingegee, sodat hulle nie meer as die twee maande sou oorleef waarvoor die Nazi’s begroot het nie. Hulle het hulself dus letterlik doodgewerk. Diégene wat nie so ‘gelukkig’ was nie, is reguit na die gaskamers gestuur en was binne 2 ure na hul aankoms by Birkenau reeds dood.
-
-
Kort voordat die Russe Auschwitz bevry het, het die Nazi’s die bewyse van hulle gruweldade probeer verbloem deur die krematoria met plofstof op te blaas. Sedertdien is die ruïnes daarvan heeltemal onaangeraak gelaat, en kan mens dit vandag nog sien presies soos die Russe dit destyds aangetref het.
-
-
Dit was nogmaals ‘n bitter emosionele belewenis om te sien hoe die gevangenes moes leef. Daar was geen matrasse of beddegoed nie, ten spyte van temperature ver onder vriespunt. In hierdie twee afskortings moes 16 volwassenes slaap.
-
-
-
Die toiletgeriewe in die kamp. Hier is gevangenes in hulle honderde ingejaag, om die 15 minute wat hulle elke dag vir dié doel gegun is, ten beste te probeer benut.